пятница, 30 декабря 2016 г.

Пажар 1930 года ў Ашмянах

Каля 2-х гадзін ночы 19 студня 1930 г. пачаўся вялікі пажар у амаль дабудаванай 7-класнай агульнаадукацыйнай школе ў Ашмянах (яе адкрыццё адбылося 21 чэрвеня).
Ашмянская пажарная брыгада позна атрымала апавяшчэнне пра надзвычайную сітуацыю і да моманту яе прыбыцця полымя было ўжо моцным. На дапамогу былі адпраўлены нават пажарнікі з Вільні, але да моманту іх прыбыцця (каля 18 гадзін) агонь ужо быў лакалізаваны, і ўдзелу ў тушэнні пажару яны не прымалі. Дзякуючы дзеянням ашмянскай пажарнай брыгады атрымалася зберагчы ад агню каля двух пятых будынка. Дарэчы, па дадзеных Адраснай кнігі 1930 г. камендантам пажарнай брыгады ў Ашмянах быў Давід Стругач.
Для атрымання звестак аб маштабах пажару, у Ашмяны быў адпраўлены віленскі стараста Вацлаў Іжора. Адначасова прыбылі куратар школьнай акругі Стэфан Пагажельскі і лаўнік віленскага магістрата Лакуціеўскі. Па вяртанні ў Вільню гарадскі стараста прадставіў віленскаму ваяводзе Ўладзіславу Рачкевічу падрабязную справаздачу пра пажар. Страты ад пажару склалі каля 80 000 злотых. Прычыны пажару не вядомыя.
Пасля гэтай падзеі, ашмянскія пажарнікі закупілі адзін аўтамабіль з мотапомпай.

Pożar szkoły powszechnej w Oszmianie (zbiory NAC on-line)
Навіна з газеты "Kurjer Wileński : niezależny organ demokratyczny" 1930, nr. 16 (21.01.1930)


Groźny pożar w Oszmianie.
Nowobudowana szkoła powszechna padła pastwą płomieni.
Ubiegłej niedzieli mieszkańcy Oszmiany poruszeni zostali niezwykle groźnym pożarem, jaki z niewyjaśnionych dotychczas przyczyn o godz. 2-ej po poł. wybuchł w nowobudowanej 7-klasowej szkole powszechnej. Ponieważ ogień rozszerzał się z błyskawiczną szybkością i akcja ratunkowa miejscowej straży ogniowej nie dawała zadawałających rezultatów - zażądano pomocy straży pożarnej z Wilna.
Pan wojewoda po otrzymaniu wiadomości o pożarze wydelegowal do Oszmiany p. Starostę Grodzkiego w Wilnie Iszorę dla zorjentowania się na miejscu o rozmiarze pożaru. Jednoczesnie przybył do Oszmiany p. Kurator Okregu Szkolnego Pogorzelski oraz w związku z wyjazdem wileńskiej straży pożarnej - ławnik magistratu m. Wilna p. Łokucjewski. Pan Starosta Grodzki po powrocie złożył niezwłocznie p. wojewodzie szczegółowe sprawozdanie. Straty sięgają około 80.000 złotych. Szczególowe dochodzenie o przyczynach pożaru w toku. Podobno istnieją silne poszlaki, iż powstał wskutek podpalenie.

Навіна з газеты "Kurjer Wileński : niezależny organ demokratyczny" 1930, nr. 17 (22.01.1930)


Echa pożaru szkoły powszechnej. W związku z wczorajszą naszą notatką o pożarze w Oszmianie, komunikują nam z Oszmiany: straż pożarna w Oszmianie nie była wczas zawiadomioną o pożarze, a przybyła dopiero wówczas gdy ogień się uzewnętrznił. Straż pożarna z Wilna została zawezwaną nie przez Zarząd Straży Pożarnej w Oszmianie, lecz przez osobę trzecią i gdy z Wilna przybyła (godz. 18-ta) pożar już był zlokalizowany, tak że straż wileńska nie brala żadnego udzialu w gaszeniu ognia. Dzięki więc tylko straży oszmiańskiej udało się uratować dwie piąte budynku szkolnego.
Poza tem dodać należy, że straż pożarna w Oszmianie zakupiła samochód z motorową pompą, który ma nadejść za miesiąc.

воскресенье, 30 октября 2016 г.

Фотагісторыя (5)

Малюнак Erharda Langkau зроблены ў часы Першай сусветнай вайны:


На малюнку - сучасная вуліца Зарэчная. Падрабязней пра малюнак можна даведацца ў Ашмяны на малюнках Erharda Langkau

А гэта магчыма та самая студня ад якой ідзе жанчына з малюнка:
Традыцыйная GIFка:
Папярэднія фотагісторыі: 1  2  3  4

воскресенье, 23 октября 2016 г.

Мікалай I у Ашмянах

З кнігі "Памяць. Ашмянскі раён", 2003


Паведамленнне аб праездзе праз Ашмяны імператара Мікалая І
В 1836 году в Ошмянах случился большой пожар, который истребил весь центр города (уничтожил более 100 домов). В то же время был царский проезд через Ошмяны: его величество, увидевши крайности погорельцев, пожертвовал для них деньги по 25 рублей на каждое окошко, но с условием расширить городскую площадь (2 сажни между фундаментами).

Цэнтральны дзяржаўны гістарычны архіў Літвы. Ф. 382. Воп. 1. Спр. 1361. Л. 27.

пятница, 7 октября 2016 г.

Саслоўная структура насельніцтва 1851 г.

Глядзі таксама Саслоўная структура насельніцтва 1869 г.

Статыстыка па гораду Ашмяны і ашмянскаму павету з Памятнай кніжкі Віленскай губерні 1853 г.


Въ городѣ Ошмяна.
Въ Уѣздѣ.
Итого въ Уѣздѣ.
муж.
жен.
муж.
жен.
муж.
жен.
Состоянія неподатныя:

Духовенство:
Православнаго Испов.:
Монашествующаго
-
-
9
-
9
-
Священнослужителей
1
-
22
-
23
-
ихъ семействъ
3
5
26
48
29
53
Церковнослужителей
3
-
45
-
48
-
ихъ семействъ
3
5
26
60
29
65
Воспитанниковъ въ Семинаріи и Духов. Училищахъ
-
-
-
-
-
-
Римско-Католическаго:

Бѣлаго
2
-
34
-
36
-
Монашествующаго
-
-
28
-
28
-
Евангелическо:

Реформатскаго
-
-
-
-
-
-
Лютерянскаго
-
-
-
-
-
-
Дворянъ:

Потомственныхъ
-
-
4419
4219
4419
4219
Личныхъ
-
-
-
-
-
-
Состоящихъ на службе:

Военныхъ Чиновъ (Постоянно жительствующихъ):
Генераловъ, Штабъ и Оберъ-Офицеровъ
1
1
-
-
1
1
Нижнихъ воинскихъ чиновъ
491
45
30
62
521
107
Чиновниковъ Гражд. вѣд. Служащихъ
75
56
13
7
88
63
Отставныхъ:

Военныхъ Генераловъ Штабъ и Оберъ-Офицеровъ
6
5
36
43
42
48
Чиновниковъ Гражданскаго вѣдомствав
6
3
37
35
43
38
Канцелярскихъ служителей
-
-
-
-
-
-
Нижнихъ воинскихъ чиновъ
14
9
207
233
221
242
Людей находящихся въ служительскихъ должностях и лекарскихъ учениковъ
16
6
4
-
20
6
Иностранцевъ:

Временно проживающихъ въ Россіи
-
-
45
28
45
28
Татаръ несостоящихъ въ окладѣ
-
-
193
220
193
220
Состоящихъ въ почтовомъ вѣдомствѣ
3
3
-
-
3
3
Почетныхъ Гражданъ:

Потомственныхъ
-
-
-
-
-
-
Личныхъ
1
-
-
-
1
-
И того неподатныхъ
625
138
5174
4955
5799
5093
Состоянія Податныя:

Купцевъ:
Всѣхъ трехъ гильдій
86
92
-
-
86
92
Иностранныхъ Фабрикантовъ
-
-
-
-
-
-
Мещанъ:

Христіанъ
247
266
-
-
247
266
Евреевъ
509
562
1723
2290
2232
2852
Караимовъ
-
-
-
-
-
-
Гражданъ:

Осѣдлыхъ и несѣдлыхъ
23
21
-
-
23
21
Однодворцевъ:

Вѣдомства Министерства Государств. Имуществъ
-
-
1440
1409
1440
1409
Вѣдомства Земской Полиціи
-
-
628
620
628
620
Крестьянъ:

Приписанныхъ къ дому Г. Виленскаго Военнаго Губернатора
-
-
-
-
-
-
Вѣдѣнія Министерства Государствен. Имуществъ:

Казенныхъ
-
-
13021
13021
13021
13021
Ленныхъ
-
-
-
-
-
-
Поіезуитскихъ
-
-
1403
1393
1403
1393
Городскихъ и Духовныхъ
-
-
29
33
29
33
Помѣщичьихъ:

Коренныхъ
-
-
34094
35685
34094
35685
Вольныхъ
-
-
576
537
576
537
Дворовыхъ людей
3
3
1810
3
1813
6
Состоящихъ на льготѣ:

Мѣщанъ-Христіанъ
209
212
-
-
209
212
Евреевъ
-
-
-
-
-
-
Казенныхъ крестьянъ
-
-
31
38
31
38
Штатныхъ служителей при Монастыряхъ и Архіерейскомъ домѣ
-
-
13
5
13
5
Сиротъ призрѣваемыхъ въ богоугодныхъ заведеніяхъ
-
-
-
-
-
-
Престарѣлыхъ и увѣчныхъ призрѣваемыхъ въ богоугодныхъ заведеніяхъ
-
-
-
-
-
-
И того податныхъ
1077
1156
54768
55034
55845
56190
ВСЕГО
1702
1294
59942
59989
61644
61283