Пажар 1930 года ў Ашмянах

Каля 2-х гадзін ночы 19 студня 1930 г. пачаўся вялікі пажар у амаль дабудаванай 7-класнай агульнаадукацыйнай школе ў Ашмянах (яе адкрыццё адбылося 21 чэрвеня).

Ашмянская пажарная брыгада позна атрымала апавяшчэнне пра надзвычайную сітуацыю і да моманту яе прыбыцця полымя было ўжо моцным. На дапамогу былі адпраўлены нават пажарнікі з Вільні, але да моманту іх прыбыцця (каля 18 гадзін) агонь ужо быў лакалізаваны, і ўдзелу ў тушэнні пажару яны не прымалі. Дзякуючы дзеянням ашмянскай пажарнай брыгады атрымалася зберагчы ад агню каля двух пятых будынка. Дарэчы, па дадзеных Адраснай кнігі 1930 г. камендантам пажарнай брыгады ў Ашмянах быў Давід Стругач.

Для атрымання звестак аб маштабах пажару, у Ашмяны быў адпраўлены віленскі стараста Вацлаў Іжора. Адначасова прыбылі куратар школьнай акругі Стэфан Пагажельскі і лаўнік віленскага магістрата Лакуціеўскі. Па вяртанні ў Вільню гарадскі стараста прадставіў віленскаму ваяводзе Ўладзіславу Рачкевічу падрабязную справаздачу пра пажар. Страты ад пажару склалі каля 80 000 злотых. Прычыны пажару не вядомыя.

Пасля гэтай падзеі, ашмянскія пажарнікі закупілі адзін аўтамабіль з мотапомпай.

Pożar szkoły powszechnej w Oszmianie (zbiory NAC on-line)

Навіна з газеты "Kurjer Wileński : niezależny organ demokratyczny" 1930, nr. 16 (21.01.1930)

Groźny pożar w Oszmianie.

Nowobudowana szkoła powszechna padła pastwą płomieni.

Ubiegłej niedzieli mieszkańcy Oszmiany poruszeni zostali niezwykle groźnym pożarem, jaki z niewyjaśnionych dotychczas przyczyn o godz. 2-ej po poł. wybuchł w nowobudowanej 7-klasowej szkole powszechnej. Ponieważ ogień rozszerzał się z błyskawiczną szybkością i akcja ratunkowa miejscowej straży ogniowej nie dawała zadawałających rezultatów - zażądano pomocy straży pożarnej z Wilna.

Pan wojewoda po otrzymaniu wiadomości o pożarze wydelegowal do Oszmiany p. Starostę Grodzkiego w Wilnie Iszorę dla zorjentowania się na miejscu o rozmiarze pożaru. Jednoczesnie przybył do Oszmiany p. Kurator Okregu Szkolnego Pogorzelski oraz w związku z wyjazdem wileńskiej straży pożarnej - ławnik magistratu m. Wilna p. Łokucjewski. Pan Starosta Grodzki po powrocie złożył niezwłocznie p. wojewodzie szczegółowe sprawozdanie. Straty sięgają około 80.000 złotych. Szczególowe dochodzenie o przyczynach pożaru w toku. Podobno istnieją silne poszlaki, iż powstał wskutek podpalenie.

Навіна з газеты "Kurjer Wileński : niezależny organ demokratyczny" 1930, nr. 17 (22.01.1930)

Echa pożaru szkoły powszechnej. W związku z wczorajszą naszą notatką o pożarze w Oszmianie, komunikują nam z Oszmiany: straż pożarna w Oszmianie nie była wczas zawiadomioną o pożarze, a przybyła dopiero wówczas gdy ogień się uzewnętrznił. Straż pożarna z Wilna została zawezwaną nie przez Zarząd Straży Pożarnej w Oszmianie, lecz przez osobę trzecią i gdy z Wilna przybyła (godz. 18-ta) pożar już był zlokalizowany, tak że straż wileńska nie brala żadnego udzialu w gaszeniu ognia. Dzięki więc tylko straży oszmiańskiej udało się uratować dwie piąte budynku szkolnego.

Poza tem dodać należy, że straż pożarna w Oszmianie zakupiła samochód z motorową pompą, który ma nadejść za miesiąc.